هر شایعه می‌تواند دربرگیرنده بخش قابل توجهی از واقعیت باشد که ضریب نفوذ آن بستگی به درجه‌ی ابهام و اهمیت آن دارد در حقیقت هرچقدر شایعه پیرامون مسائل مبهم و مهم باشد همان مقدار ضریب نفوذ آن‌ها افزایش می‌یابد


با توجه به اینکه درعصر حاضر مدیریت اذهان و قلوب توسط رسانه انجام می شود باید قدرت تحلیل حرکات و عملیات روانی رسانه ها را داشته باشیم در این میان یکی از تکنیک های عملیات روانی برای جهت دهی و در حقیقت مهندسی ذهن و فکر مخاطب شایعه می باشد
شایعه در فضایی تولید می شود که امکان دسترسی به اخبار و اطلاعات موثق وجود نداشته باشد شایعه انتقال شفاهی پیامی است که برای برانگیختن باور مخاطبان و همچنین تاثیر عمیق در روحیه ی آنان ایجاد می شود مطالب یک شایعه باید کلی بوده و حول محورهای اساسی حساس و مهمی باشد که مخاطب نسبت به آن حساسیت بالایی دارد 
هر شایعه می تواند دربرگیرنده بخش قابل توجهی از واقعیت باشد که ضریب نفوذ آن بستگی به درجه ی ابهام و اهمیت آن دارد در حقیقت هرچقدر شایعه پیرامون مسائل مبهم و مهم باشد همان مقدار ضریب نفوذ آن ها افزایش می یابد 
با توجه به موضوع و جامعه ی هدف ، شایعات گوناگونی تولید می شوند که عبارت اند از :شایعات تفرقه افکن ، هراس آور ، امیدبخش،آتشین ، خزنده و ... که به تناسب زمان تولید و بعد از تاثیرگذاری برای مدتی ، خاموش و دوباره با ایجاد زمینه های ذهنی لازم در جامعه ایجاد می شود 
در شایعه سازی از تاکتیک های گوناگون از جمله همانندسازی،برجسته سازی و ... نیز استفاده می شود پخش یک شایعه باعث ایجاد شبهه در ذهن مخاطب می شود که نسبت به شرایط زمانی ، قدرت و وسعت آن متفاوت است اما خبرهای اینچنینی بیشتر هدف تخریب ذهن دارد تا رساندن پیام.
در شرایط مهم سیاسی کشور و موقعیت بین المللی انقلاب اسلامی، مهمترین و حساس ترین خبری که به صورت شایعه در برهه های مختلف زمانی منتشر شده شایعه فوت رهبر انقلاب است که از نگاه جنگ نرم و کارکردهای مربوط به آن، این مساله یک استراتژی هدفمند و طراحی شده از سوی دشمن برای رسیدن به اهدافی مشخص می باشد برای درک صحیح و اقدام مناسب ، نیاز به تحلیل این استراتژی داریم ابتدا باید به این سوال پاسخ داد که دشمن از مطرح کردن خبر فوت رهبر انقلاب به چه چیزی می اندیشد؟
عملیات رسانه ای که در گام اول در پخش و انتشار این خبر انجام می شود مقدمه ای است برای گام های بعدی و القائات برنامه ریزی شده ، سوال مهم بعدی این است که این شایعه درچه برهه هایی قوت پیدا می کند و پخش می شود؟
اساس این استراتژی برای تضعیف روحیه ی مردم یک سرزمین است که در دوره های حساس سیاسی قدرت تحلیل و تصمیم گیری را از آن ها سلب کند
نکته ی جالب در این خصوص ، شایعات در مورد مرگ فیدل کاسترو می باشد که حدود 639 بار این شایعه پخش و تکذیب شد همچنین در اوج درگیری ها و بحران های سوریه هم شایعه مرگ بشار اسد در سه مرتبه قوت گرفت و سپس تکذیب شد
اما خاستگاه پخش شایعه فوت رهبر انقلاب چیست؟
1-یکی از دلایل مهم پخش این شایعه دریافت عکس العمل های مردم و دیدگاه های آن ها نسبت به این مساله است بطور مثال در سال 1385 که این شایعه قوت گرفته بود در نماز جمعه و مساجد شعار خدایا خدایا تا انقلاب مهدی از نهضت خمینی محافظت بفرما بیشتر گفته می شداین شایعه در زمانی منتشر شد که یک دولت انقلابی در جمهوری اسلامی ایران به قدرت رسیده بود و جریان غرب گرا دچار ضعف شده بود این خبر به این علت منتشر شد تا در دل انقلابی ها و کسانی که  برنامه ریزی برای پیشرفت کشور داشتند تزلزل ایجاد کند و همچنین با توجه به تغییر دولت ، جامعه شناسی رفتار مردم ایران چگونه خواهد بود
2-دلیل دیگری که می توان برای انتشار چندوقت یکبار این شایعه گفت ، انحراف ذهن مردم از متن اصلی یک خبر مهم در جامعه به سمت دیگر است به طور مثال در جریان های سال 1388 که کشور دچار بحران شده بود مایکل لدین نومحافظه کار آمریکاییو متخصص امور ایران در سایت شخصی خود نوشت آیت الله خامنه ای از دیروز به کما رفته است(22/7/88) با درج این خبر بدنبال دو هدف بودند : یک انحراف تمرکز و ذهن مردم نسبت به مسائل مهم وجاری کشور و کمک به جریان برانداز در آن سال ، دوم ایجاد ترس و اضطراب در دل مردم با توجه به شرایط خطرناک کشور که مردم در اراده ی خود برای مبارزه با دشمن سست شوند این درحالی است که در اوایل انقلاب نیز که کشور هنوز به ثبات مطلوب نرسیده بود و همچنین در طول دفاع مقدسهمین شایعه یعنی فوت امام خمینی(ره) از رسانه های عراقی و صهیونیستی منتشر می شد و خاستگاه آن آماده سازی ذهن مردم بود تا اگر توانستد شرایط ترور امام خمینی را فراهم کنند و برای اینکار زمینه سازی کرده باشند. نکته ی جالب مانور رسانه ای بر روی این شایعه در خروجی خبرگزاری های رسانه های معاند و ضدانقلاب بود به طور مثال وب سایت بالاترین اینگونه نوشت:
حمیدرضا ذاکری مامور اسبق وزارت اطلاعات از سکته خامنه ای خبر می دهد خبر قبلی ایشان در مورد دستگیری سران جنبش که روز 5 شنبه قبل انتشار یافت نیز بعد 3 روز تایید شد . هاشمی رفسنجانی و مهدوی کنی در دیداری بسیار محرمانه امروز ترتیباتی را برای جلسه ای اضطراری که فردا با حضور فرماندهان سپاه و ارتش و همچنین رئیس قوه قضائیه فردا برگزار خواهد شد را اعلام نموده اند که احتمال به یقین اختیارات رهبری را موقتا به آیت الله مهدوی کنی واگذار خواهند نمود . در همین راستا سپاه پاسداران ماموریت پیدا نموده تا از درز این خبر جلوگیری نماید تا امکانات را برای مقابله با مردم نه تنها در تهران بلکه در دیگر نقاط ایران آماده نمایند. در خبر قطعی اعلام شده که فرمانده سپاه پاسداران و واحد حفاظت سپاه در اطراف بیت خامنه ای شدیدترین حلقه امنیتی و حفاظتی را تشکیل داده اند و از وحشت هجوم مردمی پس از اعلان این خبر ترس فزاینده ای در حاکمان حکمفرما می باشد . در نهایت تهران و حکومت دیکتاتوری به سقوط نزدیک شد زنده باد ایرانیان سبز



در این خبر نکات رسانه ای مطرح است 
1-برای وثوق خبر از منبعی امنیتی که قبلا به اطلاعات دسترسی داشته استناد می کند 
2-در مرحله ی بعد برای ثبات خبر و اطمینان خاطر مخاطب از درست بودن خبر، اشاره به خبری که تایید شده است می کند(دستگیری سران جنبش سز)
3-از دوتن از افراد سیاسی مطرح و اثرگذار نامبرده شده که هرکدام گرایش به یک جریان خاص دارند به این دلیل که در تمام اقشار جامه این خبر تثبیت شود 
4- در این خبر به مخاطب القا می شود که سپاه پاسداران قصد برخورد با مردم را دارد و تزلزل عجیبی در بین مسئولین ایجاد شده که برای مخاطب این مطلب جا بیفتد که نظام در آستانه ی فروپاشی و شکست است
هدف این خبر سوق دادن مردم به سمت نافرمانی مدنی در تمام نقاط ایران بود حتی پس از تکذیب شدن این خبر اثر آن به صورت موقت در ذهن مخاطب به علت تکنیک های عملیات روانی باقی خواهد ماند 
این ترفند در اوج جنگ 33 روز جنوب لبنان در مورد سیدحسن نصرالله نیز از سوی منابع رژیم صهیونیستی بکار گرفته شد تا تزلزل در اراده و تمرکز نیروهای عملیاتی حزب الله ایجاد کنند همین ترفند در سال 2014 در مورد پوتین رئیس جمهور روسیه با عنوان ترور پوتین مطرح شد که پوتین در کاخ کرملین کشته شده و در حال حاضر بدل او رئیس جمهور است این ترفند در مورد رهبران اکثر کشورهایی که ضد آمریکایی هستند به کار گرفته می شود 
در آستانه ی انتخابات 96 ریاست جمهوری نیز باز این شایعه از سوی رسانه های صهیونیستی و معاند قوت بسیاری پیدا کرده است



اهداف غرب در خصوص پخش این شایعه
هدف اول اثبات ناکارآمدی نظام و انقلاب در اداره ی کشور بعد از این اتفاق است. به عبارت دیگر نظام نمی تواند مشکلات اجرایی را بعد از این اتفاق حل کند و احتمال تغییر ساختاری ولایت فقیه وجود دارد
احیای نظریه شورای رهبری. گام بعدی در اثبات این شایعه تئوریزه نمودن نظریه شورای رهبری است که همان اوایل انقلاب بعد از رحلت امام خمینی(ره) در خبرگان رهبری رد شد فارغ از بررسی مسائل فقهی پیرامون این  نظریه ، وجود شورای رهبری یعنی اختلاف و عدم انسجام و قدرت در انجام امور و از همه مهمتر باعث انشعاب در نهادهای مختلف نظام خواهد شد که این امر به استحاله ی درونی در نظام ختم خواهد شد همچنین که این مطلب را در محافل خصوصی خود مطرح می کنند که قانون باید به یک کشور حکومت کند در ابتدای امر این جمله زیبا به نظر می رسد اما نظام ولایت فقیه از موفق ترین نظام های موجود در جهان است در حالیکه همه ی تئوری های حکومت داری با شکست روبه رو شده اند. ثانیا ولایت فقیه خود در قانون اساسی پیش بینی شده ثالثا کدام قانون مدنظر آقایان است؟ قانونی که اجازه ی بی قانونی به آن ها بدهد؟ یا قانونی که به این جریان اجازه دهد تا کشور را دودستی تقدیم غرب کند؟ این گفته ها و اظهارنظرها در خصوص تشکیل شورای رهبری پیش زمینه ی طرحی جدید برای براندازی و استحاله ی نظام است
تضعیف قدرت انقلاب اسلامی در منطقه و عدم تمایل دیگر کشورهای منطقه به این مدل حکومت. این شایعه باعث تضعیف روحیه ی جریان مقاومت در منطقه خواهد شد و همین فرصت هرچند کوتاه زمینه ی نفوذ و انجام توطئه های مختلف علیه جریان مقاومت در منطقه می باشد 
بی حس سازی ذهن مردم
همانطور که قبلا گفته شد شایعه مرگ فیدل کاسترو 639 بار تکرار شد و همین تکرار باعث شد که شوک و اهمیت خبر فوت برای مردم کوبا عادی شود مثل خیلی دیگر از خبرهایی که در طول روز شنیده می شود 
پیروز شدن نماینده ی جریان غرب گرا در انتخابات 
این شایعه بدنبال دوقطبی سازی رهبری – مردم است به این صورت  که یکی از کاندیداها  را منتصب به رهبری کند دیگری کاندیدای مردم که اگر در نهایت کاندیدای مردم انتخاب شد پروژه ی عدم مقبولیت رهبری را با قوت بیشتر در بین مردم توسط رسانه ها دنبال کنند و در نتیجه به ناکارامدی نظام برسند تا بتوانند این نظام را تغییر دهند. به عبارت دیگر انتخابات ریاست جمهوری کنونی به نوعی انتخابات رهبری آینده ایران نیز تلقی شود به طور کلی این شایعه پیش زمینه و مقدمه چنین اخباری در صورت به وقوع پیوستن این دوقطبی می باشد.
انحراف ذهن مردم از مساله ی ایرادات دولت 
تقویت این شایعه و دامن زدن به آن توسط رسانه ها باعث می شود که مردم از تمرکز بر روی ایرادات و مشکلات اقتصادی ، سیاسی دولت منحرف شوند و انتقادات کمتری به سمت دولت روانه شود 
عدم تعقل در انتخابات
این شایعه باعث می شود که قدرت تصمیم گیری در انتخابات را بدلیل نگرانی و استرس بالا که با شرایط انتخاباتی کشور همراه شده است سلب کند حتی اگر غربی ها بتوانند، برای تشویش بیشتر اذهان بدنبال ایجاد نا امنی در انتخابات هستند.
تصور اینکه در آینده ای نزدیک قرار است کشور دچار هرج و مرج و بی ثباتی شود مردم را به سمت حفظ وضع و افراد موجود (کمتر دامن زدن به بی ثباتی و تغییرات بیشتر ) و به عبارتی صریح تر رای دوباره دولت کنونی سوق می دهد.
کما اینکه اگر دقت کرده باشید بلندگوهای رسانه ای طرفدار دولت مانند کانال تلگرامی آمد نیوز بشدت در حال پخش شایعه مذکور است
سخن آخر
بکار بردن این ترفند جز برای انجام مهندسی فکر و ذهن مردم در خصوص انتخابات ، کارآمدی نظام و مسائل منطقه نمی باشد تا موفق شوند که جبهه ی انقلاب را شکست دهند، اما دشمنان انقلاب باید بدانند که انقلاب تا ظهور حضرت حجت(عج) مسیر خود را ادامه خواهد داد. در پی انتشار همین شایعات در سال 85 رهبر انقلاب در دیدار با فرماندهان و پرسنل نیروی هوایی ارتش19/11/1385 در سخنانی پاسخی محکم به دشمنان این انقلاب دادند وفرمودند:
«دشمنان نظام اسلامی شایعات مختلفی درباره فوت و بیماری درست می کنند تا شاید چند روزی روحیه ملت ایران را تضعیف کنند اما آن ها نمی دانند که در ایران با یک شخص روبه رو نیستند بلکه با ملتی روبه رو هستند».
در هر صورت باید آگاه بود که مبادا مثل جنگ احد با پخش شایعه کشته شدن پیغمبر(ص) صحنه را خالی کنیم و باعث پیروزی جبهه غرب گرا و لیبرال در کشور شویم و تنگه ی احد انتخابات را خالی کنیم . گفتنی است با افزایش سواد رسانه ای مردم می توان این عملیات ها را خنثی نمود
علیرضا پورمسعود